YENİ YÖK YASA TASARISI

YÜKSEKÖĞRETİM KANUNU

BİRİNCİ BÖLÜM

Kanunun Amacı, Kapsamı ve Tanımlar

Amaç

Madde 1

Bu Kanunun amacı; Yükseköğretim ile ilgili temel usul ve esasları belirlemektir.       

Kapsam

Madde 2

Bu Kanun; yükseköğretimle ilgili üst kuruluşları, bütün yükseköğretim kurumlarını, bağlı birimlerini ve bunlarla ilgili faaliyet ve esasları kapsar.

Türk Silâhlı Kuvvetleri ve Emniyet Teşkilâtına bağlı yükseköğretim kurumları kendi özel kanunlarına tabidir.

Tanımlar

Madde 3

Bu Kanunda geçen kavram ve terimlerin tanımları aşağıda belirtilmiştir:

Akademik Özgürlük: Öğretim elemanlarının ve üniversitelerin bilimsel çalışmalarının herhangi bir  baskı olmaksızın uluslar arası standartlar ile bilim ahlakı kurallarına uygun bir biçimde yapılmasını ve düşüncelerin serbestçe açıklanmasını ifade eder.

Kurumsal Özerklik:  Üniversitelerin ve yüksek teknoloji enstitülerinin idari ve mali konularda serbest karar alabilmelerini ve uygulayabilmelerini ifade eder.

Demokratik Katılım: Yükseköğretim kurum ve kuruluşlarında çoğulculuğu ve yönetimde demokratik yöntemlerin uygulanmasını ifade eder.

Yükseköğretim: Millî Eğitim sistemi içinde, ortaöğretime dayalı, en az dört yarı yılı kapsayan her kademedeki eğitim-öğretimin tümüdür.

Üst Kuruluşlar: Üniversitelerarası Kurul ve Yükseköğretim Eşgüdüm Kuruludur.

Yükseköğretim Kurumları: Üniversiteler ile yüksek teknoloji enstitüleri ve bunların bünyesinde yer alan fakülteler, enstitüler, yüksekokullar, konservatuvarlar, araştırma ve uygulama merkezleri, bir üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsüne bağlı meslek yüksekokulları ile bir üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsüne bağlı olmaksızın ve kazanç amacına yönelik olmamak şartı ile kurulan  yüksek okullar ve konservatuvarlardır.

Üniversite: Bilgiyi üretmek, yaymak ve topluma hizmet etmek amacıyla bilim ve teknoloji  ile  ilgili araştırmaların yapıldığı, bilimsel kuram ve yöntemlerin üretildiği, geliştirildiği, öğretildiği ve uygulandığı, ulusal kültürün insanlığın evrensel değerleriyle bir arada geliştirilip yayıldığı, özgür ve yaratıcı düşüncenin yeşerme ortamları olan üniversiteler akademik özgürlük ve kurumsal özerkliğe sahip kamu tüzel kişiliğini haiz yüksek öğretim kurumudur.

Yüksek Teknoloji Enstitüsü: Özellikle teknoloji alanlarında yüksek düzeyde araştırma, eğitim, öğretim, üretim, yayım ve danışmanlık yapan kamu tüzel kişiliğine ve bilimsel özerkliğe sahip bir yüksek öğretim kurumudur.

Akademi: Mimarlık, tasarım, güzel sanatlar, spor alanlarında eğitim, öğretim, üretim ve yayın yapan yükseköğretim kurumudur.

Fakülte: Lisans ve lisansüstü eğitim ve öğretim, bilimsel araştırma ve yayın yapan, kendisine birimler bağlanabilen bir yükseköğretim kurumudur.

Enstitü:Üniversitelerde belli alanlarda veya alanlararası bilimsel araştırma ve uygulama ile lisansüstü eğitim yapan bir yükseköğretim kurumudur.

Yüksekokul veya Teknik Yüksekokul: Belirli bir mesleğe veya tekniğe yönelik eğitim ve öğretime ağırlık veren bir yükseköğretim kurumudur. Yüksekokullar üniversitelere bağlı olarak açılabilecekleri gibi Yükseköğretim Eşgüdüm Kurulu’nun iznine bağlı olarak kar amacı gütmeyen kurum ve kuruluşlarca da açılabilir.

Konservatuvar: Müzik ve sahne sanatları alanlarında eğitim ve öğretim yapan bir yüksek öğretim kurumudur.

Meslek Yüksekokulu: Bir okul veya program açmayı gerektirecek boyutta iç talebi karşılamak üzere, belirli mesleklere yönelik orta kademe insan gücü yetiştirmeyi amaçlayan ilgili sanat ve meslek  orta öğretiminden sonra uygulama (yaklaşık %70)  ağırlıklı dört yarı yıllık eğitim ve öğretim veren bir yükseköğretim kurumudur. Meslek yüksekokulları üniversitelere bağlı olarak açılabilecekleri gibi Milli Eğitim Bakanlığı ve Yükseköğretim Eşgüdüm Kurulu’nun iznine bağlı olarak kar amacı gütmeyen kurum ve kuruluşlarca da açılabilir.

Uygulama ve Araştırma Merkezi:Yükseköğretim kurumlarında eğitim-öğretimin desteklenmesi amacıyla çeşitli alanların uygulama ihtiyacı ve bazı meslek dallarının hazırlık ve destek faaliyetleri için uygulama ve araştırmaların sürdürüldüğü bir yükseköğretim kurumudur.

Bölüm: Amaç, kapsam ve nitelik yönünden bir bütün teşkil eden, birbirini tamamlayan veya birbirine yakın anabilim ve anasanat dallarından veya bilim ve sanat dallarından oluşan; fakültelerin ve yüksekokulların eğitim-öğretim, bilimsel araştırma ve uygulama birimidir. Yükseköğretimdeki çeşitli birimlerin ortak derslerini vermek üzere rektörlüğe bağlı bölümler de kurulabilir.

Öğretim elemanları:Yükseköğretim kurumlarında görevli öğretim üyeleri, öğretim görevlileri, okutmanlar, araştırma görevlileri ile öğretim yardımcılarıdır.

Öğretim Üyeleri:Yükseköğretim kurumlarında görevli profesör, doçent ve yardımcı doçentlerdir.

Profesör:En yüksek düzeydeki akademik unvana sahip kişidir.

Doçent:Doçentlik sınavını başarmış akademik unvana sahip kişidir.

Yardımcı Doçent:Doktora çalışmalarını başarı ile tamamlamış, tıpta uzmanlık veya belli sanat dallarında yeterlik belge ve yetkisini kazanmış, ilk kademedeki akademik unvana sahip kişidir.

Öğretim Görevlisi:Ders vermek ve uygulama yaptırmakla yükümlü öğretim elemanıdır.

Okutman:Eğitim-öğretim süresince çeşitli öğretim programlarında ortak zorunlu ders olarak belirlenen dersleri okutan veya uygulayan öğretim elemanıdır.

Araştırma Görevlisi: Yükseköğretim kurumlarında lisans üstü eğitim alan, araştırma, inceleme ve deneylere katılan ve bölümce verilen akademik nitelikteki diğer görevleri yapan öğretim elemanlarıdır.

Öğretim Yardımcıları:Yükseköğretim kurumlarında, belirli süreler için görevlendirilen, uzmanlar, çeviriciler ve eğitim-öğretim planlamacılarıdır.

Önlisans:Ortaöğretime dayalı, en az dört yarı yıllık bir programı kapsayan ara insan gücü yetiştirmeyi amaçlayan veya lisans öğretiminin ilk kademesini teşkil eden bir yükseköğretimdir.

Lisans:Ortaöğretime dayalı, en az sekiz yarı yıllık bir programı kapsayan bir yükseköğretimdir.

Lisansüstü:Yüksek lisans, doktora, tıpta uzmanlık ve sanatta yeterlik eğitimini kapsar ve aşağıdaki kademelere ayrılır.

Yüksek Lisans (bilim uzmanlığı, yüksek mühendislik, yüksek mimarlık, master): Bir lisans öğretimine dayalı, eğitim-öğretim ve araştırmanın sonuçlarını ortaya koymayı amaçlayan bir yükseköğretimdir.

Doktora: Lisansa dayalı en az altı veya yüksek lisansa ya da eczacılık ve fen fakültesi mezunlarının Sağlık Bakanlığı tarafından düzenlenen esaslara göre bir laboratuvar dalında kazandıkları, uzmanlığa dayalı en az dört yarı yıllık programı kapsayan ve orijinal bir araştırmanın sonuçlarını ortaya koymayı amaçlayan yükseköğretimdir.

Tıpta Uzmanlık:Sağlık Bakanlığı tarafından düzenlenen esaslara göre yürütülen ve tıp doktorlarına belirli alanlarda özel yetenek ve yetki sağlamayı amaçlayan yükseköğretimdir.

Sanatta Yeterlik:Lisansa dayalı en az altı, yüksek lisansa dayalı en az dört yarı yıllık programı kapsayan ve orijinal bir sanat eserinin ortaya konulmasını, müzik ve sahne sanatlarında ise üstün bir uygulama ve yaratıcılığı amaçlayan doktora düzeyinde lisansüstü yükseköğretim eşdeğeridir.

Yükseköğretim Eğitim Türleri:Yükseköğretimde eğitim ve öğretim türleri örgün ve yaygın eğitim ile uzaktan ve dışarıdan  öğretimdir.

Örgün Eğitim:Öğrencilerin, eğitim-öğretim süresince ders ve uygulamalara devam etme zorunluluğunda oldukları, diplomaya yönelik eğitim-öğretim türüdür.

Yaygın Eğitim:Toplumun her kesimine ve değişik alanlarda bilgi ve beceri kazandırma amacı güden, kurslar yoluyla yapılan eğitim-öğretim türüdür.

Uzaktan Öğretim: Yükseköğretim ve üstü düzeylerde geniş kitleye yönelik olarak radyo, televizyon ve eğitim araçları vasıtasıyla yapılan açık öğretim veya bilgi teknolojileri kullanılarak, etkileşimli yöntemlerle yapılan yaygın veya örgün öğretim türleridir.

Dışardan Eğitim:Yükseköğretimin belirli dallarında, devam zorunluluğu olmaksızın sadece yarı yıl içi ve sonu sınavlarına katılma zorunluluğu bulunan bir eğitim-öğretim türüdür. Bu eğitimi izleyen öğrenciler ortak zorunlu dersler ile gerekli görülen bazı dersleri, ilgili yükseköğretim kurumlarınca mesai saatleri dışındaki uygun saatlerde düzenlenecek derslerde alırlar.

Yaşam Boyu Eğitim: Belli bir eğitim düzeyine sahip olan kimselere geliştirme, yenileme, ileri ve sürdürülebilir eğitim sağlamak amacıyla yapılan, diplomaya yönelik olmayan eğitim türüdür.

İkinci Öğretim: Üniversitelerin fiziksel ve insan gücü kaynaklarından yararlanmak suretiyle daha fazla sayıda öğrenciye örgün eğitim fırsatı sunmak üzere yapılan paralı lisans ve lisans üstü öğretimidir.

 

İKİNCİ BÖLÜM

Genel Hükümler

Üniversiteler, Anayasa ve kanunlarda öngörülen bilimsel özgürlüğü ve fırsat eşitliğini gözetmekle yükümlüdür.

Hukukun üstünlüğüne ve evrensel insan haklarına saygı her düzeydeki yöneticinin başta gelen yükümlülüğüdür.

İdari ve mali açıdan özerklik, üniversitelere bilgi üretmek, yaymak ve topluma hizmet etmek yönünde her türlü kaynaklarını rekabetçi bir anlayışla etkin ve verimli bir biçimde, şeffaflık ve hesap verebilirlik ilkeleri doğrultusunda kullanma sorumluluğu yükler.

Üniversiteler bu Kanunda belirtilen düzenlemelere aykırı olmamak üzere, kendilerine özgü yapı, yaklaşım ve uygulamalar benimseyebilirler.

Üniversiteler kanunla kurulur ve kamu tüzel kişiliğini haizdir.

Amaç

Madde 4-Yükseköğretimin amacı:

Atatürk’ün gösterdiği çağdaş uygarlık düzeyini yakalamak ve onu aşmak hedefi doğrultusunda demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devleti olan Türkiye Cumhuriyeti’nin yükseköğretim kurumları olarak;

Bilimsel çalışma ve araştırma yapmak, bilgi ve teknoloji üretmek, bilim verilerini yaymak, yurtiçi ve yurtdışı kurumlarla işbirliği yapmak, bilimin ulusal ve uluslar arası ölçekte gelişmesine katkıda bulunmak,

Atatürk ilke ve inkılaplarına bağlı, toplumun kültür ve değerlerine saygılı, işbirliği ve dayanışma yetenekleri gelişmiş, çağdaş ve yüksek düzeyde bilgi ve beceriyle donanmış ve dünyada rekabet edebilir yeterlilikte bireylerin yetişmesine imkan sağlamak,

Cumhuriyetin Anayasa’da belirtilen temel nitelikleri doğrultusunda ülkenin ve toplumun sosyal, kültürel ve ekonomik alanlarda güçlenmesine ve gelişmesine  bilimsel araç ve yöntemlerle katkıda bulunmak, Türk Devletinin ülkesi ve milletiyle bölünmez bir bütün olarak refah ve mutluluğunu artırmak amacıyla; ülke kalkınmasına katkıda bulunacak ve hızlandıracak programlar uygulayarak, ülkenin çağdaş uygarlığın yapıcı ve seçkin bir üyesi haline gelmesini sağlamaktır.

Ana ilkeler

Madde 5-  Temel ilkeler:

Yükseköğretimin temel ilkeleri aşağıda açıklanmıştır.

Yükseköğretim kurumlarında;

Akademik özgürlük ve kurumsal özerklik esastır.

Karar alma süreçlerinde demokratik katılım sağlanır.

Temel hak ve hürriyetler, eğitim hakkı ve fırsat eşitliği güvence altına alınır.

Öğretim elemanları, öğrenciler ve idari personele ilişkin işlemlerde ırk, din, cinsiyet, etnik köken, bedensel engellilik ve siyasi görüş farklılığı nedenleriyle herhangi bir ayırım yapılamaz.

Her türlü eylem ve işlem, hukukun üstünlüğü ilkesine uygunluk içinde yürütülür.

Yönetim, kurullar ve seçimle gelen yöneticiler eliyle gerçekleştirilir.

Eğitim ve öğretim süreçleri öğrenci odaklıdır. Öğrencilerin bu süreçlere etkin katılımı gözetilir.

Bilim ve teknoloji ile eğitim-öğretim programları temel hak ve hürriyetleri zedeleyecek şekilde kötüye kullanılamaz.

Kamu ve özel kesimler, sivil toplum örgütleri ile ulusal ve uluslararası bilim kuruluşlarıyla işbirliği gözetilir.

Eğitim-öğretim plan ve programları, bilimsel ve teknolojik esaslara, ülke ve yöre ihtiyaçlarına göre kısa ve uzun vadeli olarak hazırlanıp sürekli olarak geliştirilir.

Öğretim dili Türkçe’dir. Üniversitelerarası Kurul tarafından belirlenecek ölçütlere uygun olmak kaydıyla  yabancı dilde program ve dersler açılabilir. Ancak bu program ve derslerin devamı için, Üniversitelerarası Kurul’un belirleyeceği ölçütlere uygun performans ölçümleriyle değerlendirme yapılır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Üst Kuruluşlar

Üniversitelerarası Kurul

Madde 6

a)Kuruluşu

Yükseköğretim kurumlarına ilişkin akademik nitelikteki ölçütleri, yükseköğretim kurumlarının değerlendirilmeleri ile akademik unvanların kazanılmasına dair asgari koşulları belirlemek, bu Kanunla verilen diğer görevleri yapmak ve kamu tüzel kişiliğini haiz olmak üzere; Rektörler Kurulundan ve her bilim kurulundan eşit sayıda seçilen Rektörler kurulu üye sayısı kadar profesörden oluşan Üniversitelerarası Kurul kurulur. Rektörler Kurulu tüm üniversitelerin ve yüksek teknoloji enstitülerinin rektörlerinden oluşur. Üniversitelerarası Kurul üyeleri kendi arasından bir başkan ve başkan vekili seçer. Üniversitelerarası Kurul Başkanı Kurul kararlarının yürütülmesinden sorumludur. Başkan ve Kurul üyelerinin görev süreleri beş yıldır.

Üniversitelerarası Kurul’a görevlerini yerine getirmede yardımcı olacak çalışmaları yapmak üzere; fen bilimleri, sosyal bilimler ve güzel sanatlar, sağlık bilimleri, dil bilimleri ve eğitim bilimleri alanlarında bilim kurulları oluşturulur. Bilim Kurulu üyeleri her üniversitenin kendisinde bulunan ilgili bilim alanlarının her birinden Üniversite Senatosu tarafından seçilen birer üyeden oluşur. Bilim kurulu üyelerinin görev süresi beş yıldır. Bilim kurulları kendi aralarından başkan ve diğer görevlilerini seçerler ve çalışmalarını kolaylaştırmak için daimi ve geçici komisyonlar kurabilirler.

Üniversitelerarası Kurul, farklı üniversitelerden ve yukarıdaki bilim alanlarının her birinden ikişer kişi olmak üzere, rektörler dışındaki üyelerden ‘yönetim kurulunu’ seçer. Yönetim kurulu üyeleri tam zamanlı çalışmak üzere görevlendirilirler.  Üniversitelerarası Kurul Başkanı yönetim kurulu başkanıdır. Yönetim kurulu, Üniversitelerarası Kurul’un aldığı kararları yürütür, Kurul toplantılarının hazırlıklarını ve Üniversitelerarası Kurul’un vereceği diğer görevleri yapar.

Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu, Türkiye Bilimler Akademisi ve Türkiye ve Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü başkanları Üniversitelerarası Kurul’un doğal üyesidir. Milli Eğitim Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ve Genel Kurmay Başkanlığı Üniversitelerarası Kurul’a birer üye gönderirler. Üniversitelerarası Kurul üyeleri profesör olmak zorundadır.

Üniversitelerarası Kurul yılda en az iki kez toplanır. Başkan veya Milli Eğitim Bakanı gerekli gördüğünde Üniversitelerarası Kurulu olağanüstü toplantıya çağırabilir. Kurullar üçte iki çoğunlukla toplanır ve katılan üyelerin salt çoğunluğu ile karar alır.Başkan gerekli gördüğü durumda kurulu toplantıya çağırır.

b)Görevleri:

Yükseköğretim kurumlarında, evrensel bilim ilkelerine uygun, uluslar arası akademik ilke ve ölçütlerle bağdaşık, ulusal ihtiyaçlara duyarlı bir  anlayış içinde, bilim üretimi ve öğretiminin yapılabilmesine ilişkin ölçütleri tespit etmek,

Anayasada güvence altına alınan bilimsel özgürlüğün bireysel ve kurumsal boyutlarına ilişkin ölçütleri geliştirmek,

Öz değerlendirme ölçütlerine göre Yükseköğretim Eşgüdüm Kurulu tarafından yapılan inceleme ve değerlendirme sonuçlarını göz önünde bulundurarak alınması gereken akademik nitelikteki tedbirlerle ilgili olarak yükseköğretim kurumlarına, Yükseköğretim Eşgüdüm Kurulu’na tavsiyelerde bulunmak,

Yükseköğretim kurumlarının kurumsal yapılarına ve işleyişlerine ilişkin akademik nitelikteki ölçütleri belirlemek,

Araştırma ve uygulama merkezlerinin yapıları ve işleyişleri ile ilgili akademik nitelikteki ölçütleri belirlemek,

Tüm bilim dallarında ulusal ve uluslararası akademik standartlara uygun Türkçe süreli yayın, tercüme ve telif ders ve bilimsel kaynak kitaplarının yayınlanması için gerekli ölçüt ve teşvik esaslarını oluşturmak,

Yükseköğretim kurumlarının gelişmişlik düzeylerine ilişkin akademik nitelikteki ölçütleri belirlemek,

Farklı gelişmişlik düzeylerine sahip olan yükseköğretim kurumları arasında işbirliği ve yardımlaşma sağlamaya dönük tavsiyelerini Yükseköğretim Eşgüdüm Kurulu’na bildirmek,

Yükseköğretim kurumlarının demokratik bir anlayış içinde farklılaşma ve uzmanlaşmalarını objektif ilkeler temelinde değerlendirmek ve bu konularda Yükseköğretim Eşgüdüm Kurulu’na tavsiyelerde bulunmak,

Yükseköğretim öğrencilerinin  yatay ve  dikey geçişlerine ilişkin esasları tespit etmek,

Bilim Kurulları aracılığıyla yükseköğretim kurumlarında eğitim ve öğretim programları ile eğitim ve öğretim materyallerine ilişkin asgari akademik ölçütleri belirlemek,

Yükseköğretim kurumlarının eğitim ve öğretim programlarının zenginleştirilmesi, çeşitlendirilmesi ile ilgili Yükseköğretim Eşgüdüm Kurulu tarafından getirilen öneri ve talepleri değerlendirerek yükseköğretim kurumlarına aktarmak,

Yükseköğretim kurumlarında öğretim elemanı istihdamına ilişkin akademik nitelikteki ölçütleri belirlemek ve Yükseköğretim Eşgüdüm Kurulu’na önerilerde bulunmak,

Ülkenin ihtiyaçları ve bilimsel gereklilikler doğrultusunda araştırma faaliyetlerinin hangi alanlarda yoğunlaşacağına ilişkin olarak Yükseköğretim Eşgüdüm Kurulu’na tavsiyelerde bulunmak,

Akademik unvanların kazanılması, kaybedilmesi ve akademik hayata girişe ilişkin ölçütleri belirlemek,

Fırsat eşitliğini gözeterek, öğretim elemanlarının akademik performansını değerlendirmek amacıyla bilim dalları için ulusal endeksler geliştirmek ve başvurulacak uluslararası endeksleri belirlemek,

Doçentlik bilim dallarını belirlemek,

Doçentlik sınav jürilerini, profesörlük komisyonlarını tayin etmek ve yardımcı doçentlik komisyonlarında görev alabilecek ilgili bilim dalı profesör ve doçent listesini belirlemek,

Akademik unvanlara aday olacak kişilerin dil ve diğer merkezi sınavlarına ait kuralları ve uygulama esaslarını belirlemek,

Yüksek lisans, sanatta yeterlilik, tıpta uzmanlık ve doktora ile ilgili esaslarla yurt dışında aynı alanlarda alınmış diplomaların denkliğine ilişkin ölçütleri belirlemek,

Yurt dışında alınmış doçentlik ve profesörlük unvanlarının geçerliliğini onaylamak,

Öğretim elemanlarının yurt içinde, yurt dışında ve kamu kurumlarında görevlendirilmelerine ilişkin esasları belirlemek,

Üniversite öğretim elemanlarının uymaları gereken bilim etiği kurallarını belirlemek,

Bilim kurulları eliyle kendi alanlarındaki kavram ve terimleri Türkçeye kazandırmak amacıyla Dil Bilimleri ve Eğitim Bilimleri Kurulu’nun eşgüdümünde yetkili kurumlarla işbirliği yaparak gerekli yayım ve diğer faaliyetlerde bulunmak,

Yükseköğretim kurumlarının uygulama ve çalışmalarının Kurul tarafından belirlenen ölçütlere uygunluklarını denetlemek,

Bu Kanun’la kendisine verilen diğer görevleri yapmak.

Bilim Kurulları yukarıda 6,11,15,16,20 ve 24inci fıkralarda belirtilen görevleri ve Üniversitelerarası Kurul tarafından verilen diğer görevleri yapar. Bilim Kurullarının kararları Yönetim Kurulu’nun onayıyla yürürlüğe girer. Bilim kurulları yılda en az 2 kez toplanır.

Üniversitelerarası Kurul bu Kanun’la kendisine verilen görevlerden hangilerinin yönetim kurulu, daimi veya geçici komisyonlar eliyle yürütüleceğine karar verir.

Öğretim elemanlarının uymaları gereken bilim etiği kurallarını ve ilkelerini belirlemek ve öğretim elemanlarının bu kurallara uygun davranıp davranmadıklarını yapılacak başvurular üzerine değerlendirmek üzere bir Bilim Etiği Kurulu oluşturulur.

Bilim Etiği Kurulu, raporlarını, ilgili kişiye, ilgilinin yükseköğretim kurumuna ve Üniversitelerarası Kurul’a bildirir. Disiplin soruşturması gerektiren hallerde, durumu, soruşturma yapmaya yetkili organa bildirir.

Bilim Etiği Kurulu, Üniversitelerarası Kurul’un kendi dışından ve farklı bilim alanlarından 5 yıl için seçeceği 9 üyeden oluşur. Üyelerde öncelikle ulusal ve uluslar arası bilim çevrelerinde tanınmış olmak ve özgün eserlere sahip olmak ölçütleri aranır. Bilim Etiği Kurulu üyeleri, Kanunda belirtilen emeklilik yaş sınırına tabi değildir.

 

Yükseköğretim Eşgüdüm Kurulu

Madde 7

a)Kuruluşu:

Yükseköğretim alanında eşgüdümü sağlamak, ülke kalkınma hedefleri doğrultusunda gerekli planlama çalışmalarını yapmak ve bu Kanunda verilen diğer görevleri yapmak ve kamu tüzel kişiliğini haiz olmak üzere Yükseköğretim Eşgüdüm Kurulu;

Üniversitelerarası Kurul’un, Rektör olmayan üyelerinden önereceği iki kat aday arasından Cumhurbaşkanı tarafından atanan on,

Bakanlar Kurulunca; Başbakanlık ile Milli Eğitim, Sağlık, Milli Savunma, Maliye Bakanlıklarının üst düzey devlet görevlileri arasından seçilen yedi,

Kendi yönetim kurulu üyeleri arasından seçilmek üzere;

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği tarafından önerilen bir,

Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu tarafından önerilen bir,

İşçi sendikaları konfederasyonlarının en az ikisi tarafından önerilen bir,

Kamu sendikaları konfederasyonlarının en az ikisi tarafından önerilen bir olmak üzere, toplam 21 üyeden kurulur.

(2) ve (3). bentlere göre seçilenlerin üyelikleri Cumhurbaşkanının onayı ile kesinleşir.

Kurul üyeliğinin süresi üç yıldır. Kurul üyeliğine seçilebilmek için en az lisans diplomasına sahip olmak gerekir. 2inci bende göre atanacak üyelerde kuruluşlarında yükseköğretimle ilişkili görevlerde bulunmuş olmaları şartı aranır ve bu üyeler kendi kurumlarının ilgili birimleri ile Yükseköğretim Eşgüdüm Kurulu arasında koordinasyonu sağlamakla görevlidirler.  Üç yıllık görev süresi biten üyeler ile herhangi bir sebeple Kuruldan ayrılanların yerine üç yıl süreyle seçim ve atama yapılır. Kurul üyeleri en çok iki dönem için seçilebilirler.

Yükseköğretim Eşgüdüm Kurulu başkanı,1inci bende göre atanan üyeler arasından Kurulca seçilir ve Cumhurbaşkanı tarafından atanır. Başkan Yükseköğretim Eşgüdüm Kurulu ve Yürütme Kuruluna başkanlık eder. Başkan, kendisinin yokluğunda, başkanlığa vekalet etmek üzere başkan vekillerinden birini görevlendirir. Kurul, (1)inci bendinde zikredilen üyeler arasından üç, (2)inci bendinde zikredilen üyeler arasından iki, (3)üncü bendinde belirtilen üyeler arasından bir üye seçerek yürütme kurulunu oluşturur. Yürütme Kurul’una katılacak olan ve Kurul üyeleri arasından seçilecek iki başkan vekilinden biri Kurul Başkanı tarafından; diğeri ise Kurul tarafından seçilir. Yürütme kurulu üyelerinin atandıkları süreler için kurumlarıyla ilişikleri kesilir.

Yürütme Kurulu Yükseköğretim Eşgüdüm Kurulu’na karşı sorumlu olup, Kurul’un kararlarının uygulanmasını sağlar ve Kurul tarafından verilen görevleri yerine getirir.

Yükseköğretim Eşgüdüm Kurulu ayda en az bir kez olağan toplanır. Başkan veya Milli Eğitim Bakanı gerekli gördüğünde Kurulu olağanüstü toplantıya çağırabilir. Milli Eğitim Bakanı katıldığı toplantılarda Kurula başkanlık eder.

b)Yükseköğretim Eşgüdüm Kurulu’nun Görevleri:

Yükseköğretim kurumlarının bu Kanun’da gösterilen amaçlar ve ilkeler doğrultusunda etkin ve verimli çalışmalarına rehberlik etmek,

Yükseköğretimle ilgili konularda Hükümete ve Cumhurbaşkanına görüş bildirmek,

Yükseköğretim kurumları arasında ve yükseköğretim kurumlarının hükümetle ilişkilerinde eşgüdümü sağlamak,

Ülke kalkınma hedefleri doğrultusunda uzun dönemli bilimsel ve teknolojik gelişme planlarını, Üniversitelerarası Kurul’un ve kanunlarında bu konularda görevlendirilmiş kurum ve kuruluşların çalışmalarını da gözeterek hazırlamak ve bu amaca yönelik olarak yükseköğretim kurumları arasında eşgüdümü sağlamak ve işbirliğini geliştirmek,

Bu Kanun’un ortaöğretimden yükseköğretime geçişi düzenleyen ilgili maddesinde belirlenen esaslar çerçevesinde, ülkenin alanlara göre insan gücü ihtiyacı ve hedefleri doğrultusunda hazırlanacak çerçeve plana göre, kurumların kapasiteleri ve öğrencilerin istek ve yeteneklerini dikkate alan bir anlayışla, kurumların eğitim-öğretim programlarına öğrenci kabul etmeleri ile ilgili uygulama esaslarını belirlemek, kurumlardan gelen eğitim-öğretim programlarına kabul edilecek öğrenci sayılarına ilişkin teklifleri inceleyerek onaylamak,

Bireylerin eğitim haklarının korunması, geliştirilmesi ve fırsat eşitliğinin gözetilmesini sağlamak amacıyla uygulamaya yön verecek kararları almak,  ölçütleri geliştirmek ve gerekli diğer tedbirleri almak,

Yükseköğretim kurumlarının faaliyetlerinin şeffaflık, hesap verebilirlik ve verimlilik ilkelerine uygun olarak yürütülmesini sağlayacak ölçütleri belirlemek,

Üniversitelerin öz değerlendirmelerine ilişkin yönetsel nitelikteki ortak ölçütleri belirlemek,

Üniversitelerarası Kurul tarafından belirlenen ölçütlere göre yükseköğretim kurumlarının öz değerlendirme raporlarını, bütçe ve faaliyetlerini inceleyerek değerlendirmek ve sonuçlarını Üniversitelerarası Kurul’a, Hükümete, ilgili yükseköğretim kurumlarına ve ilgili diğer taraflara bildirmek,

Yükseköğretim kurumlarının uluslar arası kabul görmüş bilimsel ve teknik ölçütler çerçevesinde eşyetkinlik kazanmalarını desteklemek,

Üniversitelerarası Kurul’un önerileri doğrultusunda yükseköğretim alanlarının ihtiyaç duyduğu öğretim elemanlarının öncelikle yurt içinde veya yurt dışında yetiştirilmesi için kısa ve uzun vadeli planlar hazırlamak,

Yeni kurulan veya gelişmekte olan üniversitelere gelişmiş üniversitelerin eğitim-öğretim ve öğretim elemanı yetiştirme alanlarında yapacağı katkıyı gerçekleştirmek için gelişmiş üniversiteleri görevlendirmek ve bu konudaki uygulama esaslarını tespit etmek,

Üniversitelerarası Kurul tarafından belirlenen ölçütler çerçevesinde üniversite kurulmasına, bölünmesine ve birleştirilmesine ilişkin önerilerini veya görüşlerini hükümete sunmak,

Üniversitelerarası Kurul tarafından belirlenen ölçütler çerçevesinde, bir üniversite içinde enstitü, fakülte, akademi, meslek yüksekokulu, yüksekokul açılması, birleştirilmesi veya kapatılması ile ilgili olarak gelecek önerileri değerlendirerek Hükümete sunmak,

Bölüm açılması, kapatılması, birleştirilmesi ile ilgili yükseköğretim kurumlarından gelen önerileri karara bağlamak,

Üniversitelerden gelen ikinci öğretim programlarının açılmasına ilişkin talepleri değerlendirmek ve onaylamak,

Üniversitelerde yapılan araştırmaların kamu ve özel kesimler ile toplumsal kesimlerin gerçek ihtiyaç ve taleplerine karşılık gelmesi, araştırma ve geliştirme faaliyetlerinden en yüksek düzeyde verimlilik sağlanabilmesi ve ulusal ölçekte yararlanılabilmesi için ilgili tüm taraflar arasında eşgüdümü sağlamak, genel bütçeden projelerine araştırma-geliştirme kaynağı talep eden kamu kuruluşlarına rehberlik etmek ve bu amaçla proje danışma merkezi oluşturmak,

Üniversitelerarası Kurul tarafından belirlenen akademik ölçütleri göz önünde bulundurarak, yükseköğretim kurumlarında norm kadro uygulamasına ilişkin usul ve esasları tespit etmek, uygulanmasını gözetmek, yükseköğretim kurumlarından gelen öğretim elemanları kadrolarına ilişkin talepleri değerlendirerek Hükümete bildirmek,

Yükseköğretim kurumlarının eğitim-öğretim programlarına kayıtlı öğrencilerden alınacak harçlarla ilgili, yükseköğretim kurumlarından gelen teklifleri inceleyerek görüşlerini Hükümete bildirmek,

Üniversitelerce hazırlanan bütçeleri inceleyerek, kendi görüşüyle birlikte Hükümete bildirmek,

Bu Kanunda belirtilen esaslara göre öğretim elemanlarına uygulanacak çerçeve disiplin yönetmeliğini hazırlamak ve üniversite senatolarınca hazırlanan yönetmeliklere ilişkin itirazları 30 gün içinde karara bağlamak,

Görevden uzaklaştırılma, meslekten çıkarılma ve ilişik kesmeyle ilgili itirazları karara bağlamak,

Bu Kanun’la kendisine verilen diğer görevleri yapmaktır.

 

Yükseköğretim Kurumlarında Öz Değerlendirme ve Eşyetkinlik

Madde 8

Öz Değerlendirme

Her türlü eylem ve işlemin hukukun üstünlüğü ilkesine uygunluğu, yükseköğretim kurumlarının topluma karşı sorumluluğu, kaynakların rekabetçi bir anlayışla etkin ve verimli bir biçimde, şeffaflık ve hesap verebilirlik esaslarına göre kullanılması için;

Yükseköğretim kurumları Üniversitelerarası Kurul ve Yükseköğretim Eşgüdüm Kurulu tarafından belirlenen ölçütlere uygun olarak bir öz değerlendirme raporu hazırlar. Bu amaçla senato gerekli komisyonları kurar. Senato, komisyonlar tarafından üniversitenin 5 yıllık hedefleri ve stratejik gelişme planlarına uygun olarak yıllık faaliyet planları ve bütçelerini de içeren öz değerlendirme raporlarını görüşerek, kendi değerlendirmeleriyle birlikte Yükseköğretim Eşgüdüm Kurulu’na gönderir. Kurul raporları inceleyerek sonuçlarını Üniversitelerarası Kurul’a, Hükümete ve diğer ilgili taraflara bildirir.

Üniversiteye alınacak öğrenci sayıları, bölüm ve program açılması, lisansüstü programların açılmasına izin verilmesi, araştırma projelerinin desteklenmesi özdeğerlendirme raporları dikkate alınarak Yükseköğretim Eşgüdüm Kurulu’nun değerlendirmesine göre yapılır.

Eşyetkinlik

Yükseköğretim kurumlarının uluslar arası kabul edilmiş teknik ve bilimsel ölçütlere göre standartlarını yükseltmek, performanslarını verimlilik, üretkenlik ve hesap verebilirlik, kaynakların etkin kullanımı ilkeleri doğrultusunda değerlendirmek amaçlarıyla Yükseköğretim Eşgüdüm Kurulu  kendi üyeleri arasından bir eşyetkinlik (akreditasyon) komisyonu kurar. Komisyon yükseköğretim kurumlarının talepleri halinde ve yapılacak protokole bağlı olarak çalışır. Eşyetkinlik bir dış değerlendirme işlemidir.

Bu komisyon eşyetkinlik değerlendirmesini, ulusal veya uluslar arası kuruluşlara yaptırır. Bu görevleri yerine getirirken diğer kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapar.

 Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi

Madde 9-Kuruluş, işleyiş ve görevleri:

Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM), bu Kanun’la düzenlenen ilkeler ve Yükseköğretim Eşgüdüm Kurulu tarafından hazırlanan uygulama esasları çerçevesinde yükseköğretim kurumlarına öğrenci alınması amacıyla sınavları hazırlayan, yapan, sınav sonucuna göre öğrencileri yerleştiren ve bu faaliyetlerle ilgili araştırmaları ve diğer hizmetleri yürüten Yükseköğretim Eşgüdüm Kurulu’nun bağlı kuruluşudur.

ÖSYM Başkanı, Yükseköğretim Eşgüdüm Kurulu tarafından öğretim üyeleri arasından seçilir ve Yükseköğretim Eşgüdüm Kurulu Başkanı tarafından atanır. ÖSYM Başkanı ÖSYM’ye verilmiş olan görevlerin etkili ve verimli bir şekilde yürütülmesinden Yükseköğretim Eşgüdüm Kurulu Yürütme Kurulu’na karşı sorumludur. ÖSYM Başkanı ÖSYM’nin tüm iş ve işlemlerinde yetkili ve sorumludur. Başkan yardımcıları ve diğer personelin atamaları ÖSYM Başkanı tarafından yapılır. ÖSYM başkan yardımcılarının görev ve yetkileri ÖSYM Başkanınca belirlenir.

ÖSYM Başkanı, Yükseköğretim Eşgüdüm Kurulu’nun belirlediği ilkeler doğrultusunda ÖSYM’nin faaliyetlerinin yürütülmesi ile mali kaynaklarının verimli şekilde kullanılması ve nakit fazlalarının nemalandırılması hususlarında yetkili ve sorumludur.

ÖSYM yükseköğretim kurumlarının isteği üzerine yükseköğretim kurumlarına anket, doçentlik sınavları dahil, her düzeyde sınav ve değerlendirme ile öğrenci kayıt işlemlerini ve Yükseköğretim Eşgüdüm Kurulu tarafından verilecek diğer işleri yapar. ÖSYM, kamu kurum ve kuruluşları ile meslek kuruluşlarının sınavlarını öncelikle, kapasitesinin elvermesi halinde ise özel sektör kuruluşlarının sınavlarını anılan kurum ve kuruluşlarla sözleşme yapmak suretiyle yapabilir.

Milli Eğitim Bakanlığı ve yükseköğretim kurumları; ÖSYM ve açık yükseköğretim sisteminde eğitim veren üniversiteler tarafından yapılacak sınavlarda kullanılacak bina ve salonlarını kendi olanaklarıyla sınav düzenine uygun olarak hazırlamak, aydınlatmak ve ısıtmakla; Milli Eğitim Bakanlığı taşra teşkilatının ve yükseköğretim kurumlarının yönetici, öğretmen, öğretim elemanı ve diğer personeli de ÖSYM tarafından verilen sınav görevlerini kurallarına uygun olarak yürütmekle yükümlüdür.

Merkez bu hizmetleri ücret veya bedel karşılığı yapar. Toplanan ücret ve bedeller Yükseköğretim Eşgüdüm Kurulu Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezinde oluşturulacak döner sermayede toplanır. Döner sermayeden elde edilen gelir fazlası her yılın sonunda döner sermaye işletmesinin sermayesine eklenebileceği gibi, ertesi yılın döner sermaye gelirine de eklenebilir.

ÖSYM, kendi olanakları ile gerçekleştiremediği baskı, paketleme, nakliye, sınav için gerekli olan araç ve gereçlerin temini, sınav merkezlerinde ihtiyaç duyulan hizmetler, sınav görevlilerine zaruri masrafları karşılığı yapılacak ödemelerin gerçekleştirilmesi ve benzeri işleri ihale yoluyla da yaptırabilir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Yükseköğretim Kurumları

Yükseköğretim kurumlarının görevleri

Madde 10

Bu Kanun’daki amaç ve ilkelere uygun olarak yükseköğretim kurumlarının görevleri;

a- Çağdaş uygarlık değerlerine ve eğitim-öğretim esaslarına dayanan bir düzen içinde, toplumun ihtiyaçları ve kalkınma hedefleri ile Yükseköğretim Eşgüdüm Kurulu tarafından yapılan plan doğrultusunda örgün, yaygın, sürekli ve uzaktan öğretim yoluyla eğitim-öğretim, bilimsel araştırma, yayım ve danışmanlık yapmak,

b- Toplumun ve bireylerin yaşam kalitesini yükselten ve kamuyu aydınlatan bilimsel görüşleri söz, yazı ve diğer araçlarla yaymak,

c- Bireylerin uluslar arası standartlarda bilgi ve beceri sahibi olmalarına, dünyayla rekabet edebilir yeterliliğe ulaşmalarına katkıda bulunmak,

d- Bireylerin ülkenin ve bulundukları yörelerin ihtiyaçlarına uygun meslek edinmelerine imkan sağlamak,

e- Ülkenin gelişmesini ilgilendiren sorun alanlarında ve kamu kuruluşlarının ihtiyaç duyduğu konularda inceleme ve araştırmalar yapmak, görüş ve önerilerini toplumun ve kamu kurum ve kuruluşlarının yararına sunmak; özel kesim ile araştırma-geliştirme işbirliğinde bulunmak,

f- Teknoloji üretmek, geliştirmek, kullanımını yaygınlaştırmak,

g- Uluslar arası çalışmalara katkıda bulunmaktır.

b- Organları  

Rektör

Madde 11

Rektör, kadrolu profesörler arasından bir defa ile sınırlı olmak üzere 5 yıl için seçilir. Rektör seçimine üniversitenin tüm kadrolu öğretim üyeleri katılır. Seçimlerde en çok oy alan iki adayın aldıkları oylar toplamının, geçerli oyların %50sinden az olması halinde, en çok oy alan dört aday arasında seçimler yenilenir. Seçimlerde en çok oy alan iki aday Yükseköğretim Eşgüdüm Kurulu aracılığıyla Cumhurbaşkanının onayına sunulur.

Seçimler gizli oyla yapılır. Oy veren her öğretim üyesi üzerinde yalnız bir isim yazılı olan oy pusulalarını kullanır. Birinci toplantıda öğretim üyelerinin en az yarısının hazır bulunması şarttır. Bu sağlanamadığı takdirde toplantı 48 saat ertelenir ve nisap aranmaksızın seçime geçilir.

Rektörlerin yaş haddi 67 yaştır. Rektör olarak atanmış olanlarda görev süreleri bitinceye kadar yaş haddi aranmaz.

Yeni kurulan üniversitelerin veya yüksek  teknoloji enstitülerinin kurucu rektörleri, iki yıl için Yükseköğretim Eşgüdüm Kurulu’nun önereceği  üç profesör arasından Cumhurbaşkanı tarafından atanır.

Rektör, çalışmalarında kendisine yardım etmek üzere, üniversitenin kadrolu profesörleri arasından en fazla üç profesörü rektör yardımcısı olarak atar. Rektör yardımcılarının görev süresi, rektörün görev süresinin bitmesiyle sona erer.

Rektör, görevi başında olmadığı zaman yardımcılarından birisini yerine vekil bırakır. Rektör görevi başından iki haftadan fazla uzaklaştığında Yükseköğretim Eşgüdüm Kurulu’na bilgi verir. Göreve vekâlet altı aydan fazla sürerse, yeni bir rektör seçilir ve atanır.

Rektör, üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü tüzel kişiliğini temsil eder ve başlıca yürütme organıdır.

b) Görev, yetki ve sorumlulukları :

Üniversiteye bağlı kuruluşlar arasında eşgüdümü sağlamak,

Üniversite yönetim kuruluna ve senatoya başkanlık etmek,

Üniversite ita amirliği görevini yerine getirmek,

Senato ve yönetim kurulunca alınan kararları uygulamak,

Üniversitenin araştırma-geliştirme ve eğitim-öğretimde etkin olacak şekilde faaliyetini yönlendirmek,

Öğretim elemanlarının ve öğrencilerin akademik, sosyal ve kültürel imkanlarının gelişmesi için gerekli önlemleri almak,

Üniversitenin stratejik gelişme planlarını hazırlamak ve uygulamaya koymak,

Üniversitenin gelişim, örgütlenme, çalışma, verimlilik ve başarı hedeflerini ve performans ölçütlerini hazırlamak, senatoya ve yönetim kuruluna getirmek,

Üniversiteye kaynak oluşturma seçeneklerini geliştirmek ve mevcut kaynakların verimli kullanımını sağlamak,

Senato tarafından hazırlanan yönetmelik ve yönetmelik değişikliklerini  yürürlüğe koymak,

Üniversitenin birimleri ve personeli üzerinde genel denetim ve gözetim görevini yapmak,

Eğitim-öğretimin aksamasına yol açacak olaylar dolayısıyla öğrenime ara verilmesine veya tekrar başlatılmasına ilişkin karar almak,

Üniversitede güvenlik önlemlerinin alınmasını sağlamak,

Bu Kanun’la kendisine verilen diğer görevleri yapmaktır.

 

Senato

Madde 12

Kuruluş ve işleyişi:

Senato 3 yıl için seçilmiş üyelerden oluşur. Senato üniversitenin büyüklüğüne bağlı olarak en az 15, en çok 40 üyeden oluşur. Senatoya, üniversiteye bağlı her fakülteden en az bir öğretim üyesi temsilcisi, üniversite düzeyinde tüm öğretim yardımcıları arasından seçilmiş en az iki ile üniversiteye bağlı yüksekokul ve araştırma enstitüsü müdürleri arasından seçilecek en az iki üye katılır. Senatonun en az yarısı fakültelerden gelen öğretim üyelerinden oluşur. Her üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü yukarıdaki ilkeler çerçevesinde kendi senatolarını oluştururlar. Dekanlar, fakülteleri ile ilgili konuların görüşüldüğü Senato toplantılarına katılır ve sadece kendi fakültelerini ilgilendiren konularda oy kullanırlar. Kendileri ile ilgili konularda Senato toplantılarına fakülte kurulu öğrenci temsilcisi ya da üniversite öğrenci temsilcisi çağrılır ve oy kullanır.

Rektör, senatonun doğal üyesidir ve senatoya başkanlık eder. Rektör kendisiyle ilgili konular görüşülürken senato toplantısına katılamaz. Bu durumda senatoya en yaşlı üye başkanlık eder. Senato yılda en az iki kez toplanır. Senato üyelerinin 2/3 çoğunluğu ile toplanır ve toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar alır. Rektör, gerekli gördüğü hallerde senatoyu toplantıya çağırır. Üniversite genel sekreteri, senatonun da sekreterlik görevini yürütür. Rektör dışındaki senato üyeleri üniversite yönetim kurulu üyesi olamaz.

Senato gerekli gördüğünde üniversitenin idari, mali ve akademik işleyişine ilişkin her türlü bilgi ve belge isteme yetkisine sahiptir.

b) Görevleri :

Senato üniversitenin akademik karar organı olup, aşağıdaki görevleri yapar:

Üniversitenin eğitim, öğretim, bilimsel araştırma ve yayın faaliyetlerinin esasları hakkında karar almak,

Üniversitenin bütününü ilgilendiren kanunlarla ilgili görüş bildirmek ve üniversiteye ilişkin yönetmelikleri ve değişikliklerini hazırlamak,

Üniversite faaliyetleri ile ilgili yıllık raporları, geliştirme, değerlendirme ve verimlilik planlarını onaylamak,

Üniversiteye bağlı birimlerin, birleştirilmesi, azaltılması veya kapatılması ile ilgili görüşlerini, üniversite yönetim kurulunun önerilerini de alarak Yükseköğretim Eşgüdüm Kurulu’na bildirmek,

Üniversite hizmetleri ve birimlerinin çalışmasıyla ilgili uygun ölçütler belirlemek,

Bu Kanun ile getirilen öz değerlendirme ile ilgili işleri yönetim kurulu ile birlikte yürütmek,

Üniversitelerarası Kurul tarafından oluşturulan ölçütlerin altında olmamak kaydıyla, akademik ölçütleri belirlemek,

Akademik ödüller oluşturmak ve onursal akademik dereceler vermek,

Eğitim-öğretim programlarının asgarî ders saatlerini ve sürelerini, fakülte kurullarından gelecek öneriler üzerine onaylamak,

Üniversite yönetim kurulu ve rektörden gelecek diğer önerileri karara bağlamak,

Bu Kanun ile kendisine verilen diğer görevleri yapmaktır.

 

Üniversite Yönetim Kurulu

Madde 13

Kuruluş ve işleyişi:

Üniversite yönetim kurulu; rektörün başkanlığında dekanlar, enstitü ve yüksekokul müdürlerinin kendi aralarında  seçecekleri en az bir profesör temsilciden oluşur. 

Üniversite Yönetim Kurulu’nun sekreteryası üniversite genel sekreteri tarafından yapılır. Genel Sekreter Yönetim Kurulunun toplantılarına katılarak raportörlük görevini yürütür. Yönetim kurulu rektörün başkanlığında ayda en az bir defa toplanır. Rektör, gerektiğinde yönetim kurulunu toplantıya çağırır, kararlar salt çoğunlukla alınır. Rektör dışında üniversite senato üyesi olanlar üniversite yönetim kurulu üyesi olamazlar.

b)Görevleri:

Üniversite yönetim kurulu idarî ve mali konularda karar alan bir organ olup aşağıdaki görevleri yapar:

Mevzuatın ve ilgili senato kararlarının uygulanmasını sağlayıcı karar ve tedbirleri almak,

Üniversiteye bağlı birimlerden gelen yatırım programı ile bütçeyi hazırlamak,

Her yılın başında akademik ve idari kadrolara ilişkin talepleri fakülte kurullarının istekleri doğrultusunda değerlendirmek ve Üniversitelerarası Kurul tarafından belirlenen ölçütlere uygun olarak  karara bağlamak,

Akademik ve idari kadrolara, ilgili kurulların görüşleri doğrultusunda atamalar yapmak,

Fakülte ve yüksekokul yönetim kurullarının getireceği idari ve mali  konularda karar almak,

Fakülte, enstitü ve yüksekokul yönetim kurullarının kararlarına yapılacak itirazları inceleyerek kesin karara bağlamak,

Senato tarafından hazırlanan disiplin yönetmeliğine uygun olarak üniversitenin disiplin işlemlerini yürütmek,

Öğretim elemanlarının aldıkları disiplin cezalarına yönelik itirazlarını inceleyerek karara bağlamak,

Bu Kanun ile getirilen öz değerlendirmeye ilişkin işlemleri senatoyla birlikte yürütmek,

Üniversite tarafından açılan çeşitli ders, kurs ve benzeri faaliyetler için öğrencilerin ödeyeceği ücretleri, kayıtlarda alınan ek ücretleri ve öğrenciler için sağlanan diğer hizmetlerden alınacak ücretleri kanun ve yönetmelikler çerçevesinde belirlemek,

Rektör tarafından imzalanan anlaşma ve sözleşmeler sonucunda doğacak borçları,  bağış ve hibeleri kabul etmek, gayri menkul alımlarını onaylamak,

Sağlık hizmetleri dışında, üniversitelerin araştırma ve geliştirme, teknik danışmanlık, kısa kurslar ve konferanslar dahil, gelir elde etme amacıyla sözleşme karşılığı üreteceği her türlü hizmet ve malın fiyatını, sözleşme hükümleri, serbest piyasa şartları, uluslar arası iş ortamı ve kurumun ilgili alandaki rekabet gücünü göz önüne alarak tespit etmek,

Senatonun uygun görüşüyle birlikte, öğretim ve araştırma çalışmalarının halkın yaşantısına eklemlenmesi, üniversite-sanayi, üniversite-sivil toplum örgütleri ve benzeri etkileşimleri sağlayıcı kurullar oluşturmak,

Senato ile rektörün getireceği konularda karar almak,

İhtiyaç olması halinde öğretim elemanlarının ve idari personelin bağlı bulunduğu birimin görüşü alınarak, üniversitenin diğer birimlerine görevlendirilmesine ilişkin karar vermek, 

Üniversitenin fiziki alt yapısının tam kapasitede hizmete sunulması amacıyla mekan ve zaman planlaması yaparak tesislerin tam zamanlı kullanılması için gerekli programlamayı, işletmeyi ve izlemeyi yapmak,

Bu Kanun ile verilen diğer görevleri yapmaktır.

Üniversite yönetim kurulu ile sanayi ve ticaret odalarının başkanları veya görevlendirecekleri temsilcilerinden bir, il genel meclisi ve il belediye meclislerinden  belirlenen birer ve en fazla vergi veren mükellefler arasından valilikçe belirlenecek iki, bağışta bulunan kimseler arasından Rektör tarafından seçilen üyelerden ve mezun derneklerinin başkanlarından oluşan üniversite sosyal konseyi kurulur. Üniversite Sosyal Konseyi danışma ve tavsiye niteliğinde bir organdır. Sosyal Konsey eğitim-öğretim döneminin başında ve sonunda olmak üzere yılda en az iki kez toplanır. Rektör gerektiğinde Üniversite Sosyal Konsey’ini toplantıya çağırabilir. Yatırımların planlanması, üniversitece üretilen mal ve hizmetlerin fiyatlandırılması, üniversite-sanayi ve toplum ilişkisinin geliştirilmesi, öğrencilere yönelik sosyal ve kültürel etkinliklerin planlanması konuları Sosyal Konsey’in de görüşü alınarak Üniversite Yönetim Kurulu tarafından karara bağlanır.

 

FAKÜLTE ORGANLARI

Dekan

Madde 14

a)Seçimi:

Dekan, fakültenin kadrolu profesörleri arasından kadrolu öğretim elemanları tarafından seçimle belirlenir. Seçime, öğretim üyelerinin tamamı, diğer öğretim elemanlarını temsilen kendi aralarından seçecekleri toplam oy kullananların en çok beşte biri kadar öğretim elemanı temsilcisi ve bölüm öğrenci temsilcilerinden toplam oy kullananların en çok onda biri kadar öğrenci temsilcisi katılır. En çok oy alan dekan adayı rektör tarafından 3 yıl için atanır. Dekan üstüste en çok iki dönem seçilebilir. Fakültede kadrolu profesör bulunmaması halinde üniversitenin diğer birimlerindeki profesörler dekanlık için aday olabilirler.

Dekan kendisine çalışmalarında yardımcı olmak üzere tam zamanlı ve kadrolu öğretim üyeleri arasından en fazla iki kişiyi yardımcı olarak atar. Dekanın görevi sona erdiğinde dekan yardımcılarının görevi de kendiliğinden sona erer.

Dekanın görevi başında olmadığı zaman yardımcılarından birisi yerine vekalet eder. Göreve vekalet üç aydan fazla süremez.

Yeni kurulan fakültelerde dekanlar, üniversitenin kadrolu profesörleri arasından, senatonun görüşü alınarak 2 yıl için rektör tarafından atanır.

Dekan yasayla kendisine verilmiş her çeşit görev ve yetkinin kullanılmasından dolayı rektöre karşı sorumludur.

b)Görevleri:

Fakülte kurullarına başkanlık etmek, kararlarını uygulamak ve fakülte birimleri arasında verimli çalışmayı ve eşgüdümü sağlamak,

Eğitim, öğretim, bilimsel araştırma ve yayın faaliyetlerinin düzenli şekilde yürütülmesini sağlamak,

Her öğretim yılı sonunda ve istendiğinde fakültenin genel işleyişi hakkında konusuna göre üniversite yönetim kurulunda ve senatoda görüşülmek üzere rektöre rapor vermek,

Fakültenin ödenek ve kadro ihtiyaçlarını ilgili kurulların kararlarını esas alarak hazırlayıp üniversite yönetim kuruluna sunmak,

Fakülte bütçesi ile ilgili teklifi fakülte yönetim kurulunun da görüşünü aldıktan sonra, üniversite yönetim kuruluna sunmak,

Fakülte kurulunun aldığı ve yasa gereği senatoya sunulması gereken kararları ve görüşleri rektörlüğe sunmak,

Fakültenin ve bağlı birimlerinin her düzeydeki personeli üzerinde gözetim ve denetim yapmak,

Öğrencilerin akademik, sosyal ve kültürel gelişmelerini sağlamak üzere gerekli önlemleri almak,

Bu Kanun ile kendisine verilen diğer görevleri yapmaktır.

Fakülte Kurulu

Madde 15

a)Kuruluş ve işleyişi:

Fakülte kurulu dekan, bölüm başkanları ile fakültenin kadrolu profesör, doçent, yardımcı doçentleri ile araştırma görevlilerinin kendi aralarından seçecekleri birer temsilci, kendileri ile  ilgili  konularda fakülte öğrenci temsilcisinden oluşur.

Fakülte kurulu normal olarak her yarıyıl başında ve sonunda toplanır. Dekan gerekli gördüğü hallerde fakülte kurulunu toplantıya çağırır.

b.Görevleri:

Fakülte kurulu akademik bir organ olup aşağıdaki görevleri yapar:

Fakültenin her düzeyde eğitim-öğretim, bilimsel araştırma ve yayın  faaliyetleri ile bu faaliyetlere ilişkin esasları, plan, program ve eğitim-öğretim takvimini kararlaştırmak,

Fakültelerde bölüm, anabilim, ana sanat dalı kurulması, birleştirilmesi ve kaldırılmasına ilişkin önerileri senatoya sunmak,

Fakülte yönetim kuruluna üye seçmek,

Bölümlerden gelen derslerin belirlenmesi, yeni ders eklenmesi, kaldırılması ve ertelenmesi ile ilgili teklifleri görüşerek senatoya sunmak,

Her yılın başında senato tarafından fakültelere  tahsis edilen kadroları, bölümlerin isteklerini esas alarak dağıtmak ve kadro taleplerini senatoya bildirmek,

Fakültenin kabul edeceği öğrenci sayısını inceleyerek, fakültenin kapasitesi ile insan gücü planlaması doğrultusunda öğrencilerin seçilmesi ve kabul edilmesiyle ilgili esasları tespit ederek senatoya sunmak,

Fakülte faaliyet raporu hakkında görüş belirtmek,

Bu kanunla verilen diğer görevleri yapmaktır.

 

Fakülte Yönetim Kurulu

Madde 16

a)Kuruluş ve işleyişi:

Fakülte yönetim kurulu, dekanın başkanlığında fakülte kurulunun üç yıl için seçeceği üç profesör, iki doçent ve bir yardımcı doçentten oluşur.

Fakülte yönetim kurulu dekanın çağrısı üzerine toplanır.

b.Görevleri:

Gerekli gördüğü hallerde geçici çalışma grupları, eğitim-öğretim koordinatörlükleri kurmak ve bunların görevlerini düzenlemek,

Bölüm kurullarından gelen akademik kadro taleplerini inceleyerek görüşüyle birlikte rektörlüğe göndermek,

Öğretim yardımcıları ve yardımcı doçentler ile ilgili jürileri oluşturmak ve her türlü atama işlemlerine ait kararları almak ve onaylanmak üzere rektörlüğe sunmak,

Bölüm kurullarının kararları doğrultusunda fakültenin yatırım, program ve bütçe tasarısını hazırlamak,

Dekanın fakülte yönetimi ile ilgili getireceği bütün işlerde karar almak,

Öğrencilerin kabulü, ders intibakları ve çıkarılmaları ile eğitim-öğretim ve sınavlara ait işlemleri hakkında karar vermek,

Bu Kanun ile verilen diğer görevleri yapmaktır.

ENSTİTÜLER

Organlar

Madde 17

Üniversite lisansüstü eğitimin enstitüler ya da fakülteler aracılığıyla yürütüleceğine Üniversite Senatosu karar verir.

Enstitünün organları enstitü müdürü, enstitü kurulu ve enstitü yönetim kuruludur.

Enstitü müdürü 3 yıl için Üniversite Yönetim Kurulunun seçimi üzerine Rektör tarafından atanır. Enstitü müdürü üst üste en çok iki kez atanabilir.

Müdürün enstitüde görevli aylıklı öğretim elemanları arasından 3 yıl için atayacağı en çok iki yardımcısı bulunur.

Enstitü müdürü bu Kanun ile dekanlara verilmiş olan görevleri enstitü bakımından yerine getirir.

Enstitü kurulu müdürün başkanlığında müdür yardımcıları ve enstitüyü oluşturan anabilim dalı başkanlarından oluşur.

Enstitü yönetim kurulu müdürün başkanlığında müdür yardımcıları, Enstitü kurulu tarafından 3 yıl için seçilecek 3 öğretim üyesinden oluşur.

Enstitü kurulu ve enstitü yönetim kurulu bu Kanun ile fakülte kurulu ve fakülte yönetim kuruluna verilmiş görevleri enstitü bakımından yerine getirir.

YÜKSEKOKULLAR

Organlar

Madde 18

a)Yüksekokulların organları, yüksekokul müdürü, yüksekokul kurulu ve yüksekokul yönetim kuruludur.

Üniversite Yönetim Kurulunun seçeceği bir öğretim üyesi  rektör tarafından yüksekokul müdürü olarak atanır. Müdürün görev süresi 3 yıldır. Müdür üst üste en çok iki dönem seçilebilir.

Müdür kendisine en fazla iki yardımcı atar. Müdürün görevi sona erdiğinde müdür yardımcılarının görevi de kendiliğinden sona erer.

Müdürün görevi başında olmadığı zaman yardımcılarından birisi vekalet eder. Göreve vekalet üç aydan fazla süremez.

Yüksekokul müdürü, bu Kanun ile dekanlara verilmiş olan görevleri yüksekokul bakımından yerine getirir.

Yüksekokul Kurulu müdürün başkanlığında, müdür yardımcıları ve okulu oluşturan bölüm veya ana bilim dalı başkanlarından oluşur.

Yüksekokul yönetim kurulu, müdürün başkanlığında, müdür yardımcıları ile yüksekokul kurulu tarafından seçilecek 3 öğretim üyesinden oluşur. Öğretim üyesi bulunmadığı takdirde kadrolu diğer öğretim elemanlarından oluşturulur.

Yüksekokul kurulu ve yüksekokul yönetim kurulu bu Kanunla fakülte kuruluna ve fakülte yönetim kuruluna verilmiş görevleri yüksekokul bakımından yerine getirirler.

 BÖLÜM

Madde 19

a)Bölüm başkanı, bölümün kadrolu  profesörlerinden seçilir. Bu kadroda aday bulunmadığı ya da kendi istekleri ile aday olmadıkları takdirde doçentlerinden, doçent de bulunmadığı ya da kendi istekleri ile aday olmadıkları takdirde yardımcı doçentlerinden, bölümün kadrolu öğretim üyelerince seçilir. Seçilen aday,  fakültelerde dekan, yüksekokullarda müdür tarafından üç yıl için atanır. Bölüm başkanları üst üste en çok iki dönem seçilebilirler.

Bölüm başkanı kendisine en fazla iki yardımcı atar. Bölüm başkanının görevi sona erdiğinde yardımcılarının görevi de kendiliğinden sona erer.

Bölüm başkanı görevi başında olmadığı zaman yardımcılarından birisi vekalet eder. Göreve vekalet üç aydan fazla süremez.

Yeni kurulan fakültelerde  bölüm başkanı 2 yıl için dekan tarafından atanır. 

b)Bölüm başkanının görevleri:

Bölüm başkanı bölüm kuruluna başkanlık eder, kurulun aldığı kararların uygulanmasından, bölüme ait her türlü faaliyetin düzenli ve verimli bir şekilde yürütülmesinden sorumludur.

Bölümleriyle ilgili akademik kadro ihtiyacını anabilim dalı başkanlarının görüşünü alarak bölüm kurulu kararı ile dekanlığa sunar.

Bölüm bütçesini, anabilim dalı başkanlarının görüşünü alarak hazırlar, bölüm kurulu kararı ile dekanlığa sunar.

Bölümdeki  lisans, lisans üstü öğrencileri ile ilgili jürileri, anabilim dalı başkanlarının görüşünü alarak bölüm kurulu kararı ile dekanlığa veya enstitüye sunar.

Bölüm Kurulu

Madde 20

a)Oluşumu:

Bölüm başkanı, bölüm başkan yardımcısı, anabilim dalı başkanları ile bölümün kadrolu profesör, doçent, yardımcı doçent, öğretim görevlisi ve araştırma görevlilerinin kendi aralarından seçecekleri birer temsilci ve kendileri ile  ilgili  konulurda bir öğrenci temsilcisinden oluşur.

b)Görevleri:

Bir bölümde her düzeyde eğitim-öğretim, bilimsel araştırma, yayın, bölüm bütçesinin hazırlanması ve diğer faaliyetlerin planlanmasından ve bölümle ilgili kararların alınmasından sorumludur.

Anabilim Dalı veya Anasanat Dalı

Madde 21

Yüksekokul, enstitü ve fakültelerde temel eğitim–öğretim birimi anabilim veya anasanat dalıdır. Konusu ile ilgili önlisans, lisans, yüksek lisans ve doktora programları ve bilim ve sanat dalı esasına göre anabilim dalları tarafından hazırlanıp, bölüm kurulundan geçirilerek yüksekokul, araştırma enstitüsü veya fakülte kuruluna bildirilir.

Anabilim ve anasanat dalı anabilim veya anasanat dalı başkanı tarafından yönetilir.

Anabilim veya anasanat dalı başkanı her düzeydeki eğitim-öğretim araştırma, yayın ve diğer faaliyetlerinin verimli bir biçimde yürütülmesinden sorumludur. Anabilim veya anasanat dalı başkanı kadrolu profesörler arasından bulunmadığı takdirde diğer kadrolu öğretim üyeleri arasından ilgili anabilim dalındaki kadrolu öğretim üyelerince seçilir. Dekan tarafından 3 yıllığına atanır.

Anabilim veya anasanat dalında görev yapan öğretim üyeleri ayda en az bir kez anabilim veya anasanat dalı başkanının başkanlığında toplanarak, ilgili idari ve akademik konuları karara bağlar ve bölüm kurullarına görüş bildirirler. 

Araştırma ve/veya Uygulama Merkezleri

Madde 22

Çok sayıda araştırıcının birlikte ve/veya disiplinlerarası ortak çalışmayı gerektiren durumlarda fakülte dekanlıklarına ve rektörlüğe bağlı Araştırma ve/veya Uygulama Merkezleri kurulabilir. Merkezin organları Yönetim Kurulu ve Merkez müdürüdür.

Araştırma ve/veya Uygulama Merkezlerinin organlarının oluşumu, atanmaları, görevleri, çalışma usulleri, Rektörlüğe bağlı olanlar için Senato tarafından,

Dekanlığa bağlı olanlar için Fakülte Kurulu tarafından belirlenir.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Öğretim Elemanları

Yardımcı doçentliğe atama

Madde 23

a)Bir üniversitede fakültelerin, enstitü ve yüksekokulların isteği üzerine birimde açık bulunan yardımcı doçentlik kadroları rektörlükçe ilân edilir. Üniversitelerarası Kurul tarafından ilgili bilim dalı için belirlenen komisyon üyeleri arasından fakültelerde ve fakültelere bağlı kuruluşlarda dekan, rektörlüğe bağlı enstitü ve yüksekokullarda müdürler; bilim/anabilim dalı yöneticisi ile biri  üniversite dışından olmak üzere üç profesör veya doçent tespit eder. Komisyon üyelerinden, Üniversitelerarası Kurul ve üniversite senatosunun belirlediği puanlama kriterleri çerçevesinde adayların her biri hakkındaki değerlendirmeleri yazılı olarak istenir. Komisyon raporlarına dayalı olarak, fakülte yönetim kurulunun olumlu görüşü üzerine Rektör tarafından atama yapılır. Yardımcı doçentlikte toplam çalışma süresi 12 yılı geçemez. 12 yılın sonunda isteyenler öğretim görevliliğine atanabilir.

b)Yardımcı doçentliğe atanmada:

(1)Doktora veya tıpta uzmanlık unvanını veya Üniversitelerarası Kurul tarafından tespit edilecek belli sanat dallarının birinde yeterlik kazanmış olmak,

(2)Üniversitelerarası Kurul’un belirlediği yabancı dil sınavından başarılı olmak,

(3)Üniversite senatosunun belirlemiş olduğu asgari puan ölçütlerini sağlamış olmak, şartları aranır.

Doçentlik sınavı

Madde 24

Doçentlik sınavı, Üniversitelerarası Kurul tarafından yılda bir kere açılır.

Aşağıdaki şartları haiz adaylar, Üniversitelerarası Kurul’un tespit edeceği başvuru tarihinde, Üniversitelerarası Kurul’a gerekli belge ve yayınlar ile birlikte başlıca bilim dalı ile uzmanlık ve araştırma konularını da bildirerek başvururlar. Üniversitelerarası Kurul’un belirlediği ölçütler esas alınarak hazırlanacak yönetmeliğe göre üç veya beş kişilik bir jüri tespit eder. Bu jüri, eserleri inceleyip salt çoğunlukla başarılı bulunan adayları üniversitelerarası kurulun belirleyeceği başka bir tarihte sözlü veya gerektiğinde ayrıca uygulamalı sınava tâbi tutar ve bir raporla, başarılı olanlara ilgili konuyu ve bilim dalını kapsayan bilim alanının doçentlik unvan ve yetkisini verir.

Doçentlik sınavına katılabilmek için:

Bir lisans diploması aldıktan sonra, doktora veya tıpta uzmanlık unvanını veya Üniversitelerarası Kurul tarafından tespit edilen belli sanat dallarının birinde yeterlik kazanmış olmak,

Bilim kurullarının doçentlik başvurusu için belirlediği asgari ölçütleri sağlamış olmak,

Üniversitelerarası Kurul tarafından belirlenen ölçütlere göre hazırlanacak merkezi bir yabancı dil sınavını başarmış olmak, gerekir.

Doçentliğe Atama

Bir üniversitede fakültelerin, enstitü ve yüksekokulların isteği üzerine birimde açık bulunan doçentlik kadroları rektörlükçe ilân edilir. Rektör başvuran adaylar arasından üniversite yönetim kurulunun olumlu görüşü üzerine atamayı yapar.

Profesörlüğe yükselme

Madde 25

Üniversitelerarası Kurul profesörlüğe yükseltilmek için ilgili bilim dalından beş profesörü komisyon üyesi olarak tayin eder. Komisyon üyelerinden, Üniversitelerarası Kurul’un belirlediği ölçütler çerçevesinde adayın eserleri  hakkındaki değerlendirmeleri yazılı olarak istenir. Komisyon raporlarına dayalı olarak, Üniversitelerarası Kurul profesörlük unvan ve yetkisini verir.

Profesörlüğe yükseltilmek için;

Doçentlik unvanını aldıktan sonra en az iki yılı üniversitede ilgili bilim dalında olmak üzere beş yıl çalışmış olmak, İlgili bilim alanında Üniversitelerarası Kurul’un belirlediği ölçütlere sahip olmak, şartları aranır.

Profesörlüğe Atanma

Bir üniversitede fakültelerin, enstitü ve yüksek okulların isteği üzerine birimde açık bulunan profesörlük kadroları rektörlükçe ilân edilir. Üniversite yönetim kurulu adaylar arasından üniversite yönetim kurulunun da olumlu görüşünü alarak atamayı yapar.

Yabancı ülkelerde alınan akademik unvanlar

Madde 26

Doktora veya tıpta uzmanlık veya sanatta yeterlik unvanını kazandıktan sonra yabancı ülkelerden alınan akademik unvanlar Türkiye’de, ilgili bilim kurulu görüşü esas alınmak suretiyle Üniversitelerarası Kurul kararıyla geçerli sayılır. Bunun için başvuran adayın çalıştığı yabancı ülkelerdeki yükseköğretim kurumunun, Türk yükseköğretim kurumu düzeyinde olduğunun Üniversitelerarası Kurul tarafından belirlenmesi gerekir.

Unvanların korunması

Madde 27

Öğretim üyeleri, bu Kanun’da yazılı hükümler dışında kazanmış oldukları akademik unvanlardan yoksun bırakılamazlar.

Başka bir işe geçmek, emekli olmak veya çekilmek ya da işten çekilmiş sayılmak yoluyla öğretim görevinden ayrılanlar, akademik unvanlarını taşıyabilirler. Ancak profesörlük, doçentlik veya yardımcı doçentlik unvanlarını kazananlar her unvan dönemi içinde yükseköğretim kurumlarında fiilen iki yıl görev yapmadıkları takdirde yükseköğretim kurumları dışındaki çalışmalarında bu unvanı kullanamazlar.

Emeklilik Yaş Haddi

Madde 28

Öğretim üyelerinin 67 yaşını doldurdukları tarihte görevleri ile ilişikleri kesilir.

Öğretim Görevlileri

Madde 29

Öğretim görevlileri; üniversitelerde ve bağlı birimlerde bu Kanun uyarınca atanmış öğretim üyesi bulunmayan dersler veya herhangi bir dersin özel bilgi ve uzmanlık isteyen konularının eğitim-öğretim ve uygulamaları için, kendi uzmanlık alanlarında beş yıl çalışmış veya en az yüksek lisans derecesine sahip eserleri ile tanınmış kişiler arasından, süreli olarak veya ders saati ücreti ile görevlendirilebilirler. Öğretim görevlileri, ilgili yönetim kurullarının teklifi üzerine Rektörün onayı ile atanabilirler veya kadro şartı aranmaksızın ders saati ücreti veya sözleşmeli olarak istihdam edilebilirler.

Okutmanlar

Madde 30

Okutmanlar, fakülte, yüksekokul ve enstitülerde ilgili yönetim kurulunun önerisi ile, rektörlüğe bağlı bölümlerde üniversite yönetim kurulunun önerisi üzerine rektör tarafından atanırlar.

Araştırma Görevlileri

Madde 31

Araştırma görevlileri, yükseköğretim kurumlarında lisansüstü eğitim yapan, araştırma, inceleme ve deneylere katılan ve yetkili organlarca verilen ilgili diğer görevleri yapan sözleşmeli öğretim elemanlarıdır.

Araştırma görevlileri, Üniversitelerarası Kurul’un esaslarını belirlediği merkezi sınav sonucuna göre başarılı olanlar ve rektörlükçe ilan edilen kadrolara başvuranlar arasından seçilir ve atanır.  Lisansüstü öğrenimini geçerli bir neden olmaksızın öngörülen süre içerisinde tamamlayamayanların çalıştıkları kurumla ilişikleri kesilir.

Lisansüstü eğitim-öğretim için yurt dışına gönderilecek araştırma görevlileri ile ilk defa bu amaçla bu göreve atanacaklarda aranacak nitelikler ve diğer hususlar Üniversitelerarası Kurul tarafından tespit edilir.

 

ÖĞRETİM YARDIMCILARI

Uzman, çevirici ve eğitim-öğretim planlamacıları

Madde 32

a)Uzmanlar, öğretimle doğrudan doğruya veya dolaylı olarak ilgili olan, özel bilgi veya uzmanlığa ihtiyaç gösteren bir işle laboratuarlarda, kitaplıklarda, atölyelerde ve diğer uygulama alanlarında görevlendirilen öğretim yardımcılarıdır.

b)Çeviriciler, sözlü veya yazılı çeviri işlerinde çalıştırılan öğretim yardımcılarıdır.

c)Eğitim-öğretim planlamacıları, yükseköğretim kurumlarında eğitim ve öğretimin planlamasıyla görevli öğretim yardımcılarıdır.

d)Uzman, çevirici ve eğitim-öğretim plânlamacılarının atanmaları veya sözleşme ile görevlendirilmeleri üniversite yönetim kurulunun teklifi üzerine Rektör tarafından yapılır.

Yabancı Uyruklu Öğretim Elemanları

Madde 33

Yükseköğretim kurumlarında, sözleşme ile görevlendirilecek yabancı uyruklu öğretim elemanları, ilgili bölümlerin görüşleri esas alınarak fakülte, araştırma enstitüsü veya yüksekokul yönetim kurulunun önerisi ile Rektör tarafından atanırlar.

Yabancı uyruklu öğretim elemanlarının, bu şekilde atanmaları veya görevlendirilmeleri, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun Bakanlar Kurulu Kararını gerektiren hükümlerine tabi olmadan, Yükseköğretim Eşgüdüm Kurulu tarafından  İçişleri Bakanlığına bildirilir ve iki ay içinde alınacak olumlu görüş neticesinde ilgili üniversite ile sözleşmesi yapılır.

Öğretim Elemanı Yetiştirme

Madde 34

Yükseköğretim kurumları; kendilerinin ve yeni kurulmuş veya kurulacak diğer yükseköğretim kurumlarının ihtiyacı için Üniversitelerarası Kurul’un belirleyeceği esaslar dahilinde yurt içinde yetiştirmeye öncelik vermek üzere yurt içinde ve yurt dışında öğretim elemanı yetiştirirler. Yurt dışında lisansüstü eğitim yapmada, yeni veya özel dallarda eğitim yapacak kimselere öncelik tanınır. Ülke kalkınma planı ve Yükseköğretim Eşgüdüm Kurulu tarafından hazırlanan yükseköğretim gelişme planı dikkate alınarak öğretim elemanı yetiştirmesi teşvik edilir. 

Yurt içinde doktorasını yapan öğretim elemanlarına, bilgi ve görgülerini artırmak amacıyla Üniversitelerarası Kurul tarafından belirlenecek esaslar dahilinde, yurt dışı araştırma bursu vermede öncelik tanınır.

Kamu Kuruluşları ve Vakıflarda Görevlendirme

Madde 35

Öğretim elemanları; ilgili kurumlar ile kendisinin isteği, üniversite yönetim kurulunun uygun görmesi ve rektörün onayı ile ihtiyaç duyulan konularda özlük işlemleri kendi kurumlarınca yürütülmek kaydıyla, bakanlıklarda, Silahlı Kuvvetler ile Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu, Adli Tıp Kurumu, Türkiye Atom Enerjisi Kurumu ve Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı, kamu kuruluşları ve kamu yararına çalışan kuruluşlar veya gerçek kişiler tarafından kurulan vakıflar ile kanunla kurulmuş sosyal güvenlik kurumları ile kamuya yararlı dernekler ve bunların iştiraklerinde, araştırma-geliştirme kurumları ve diğer kamu kuruluşlarında geçici olarak görevlendirilebilirler. Bu şekilde görevlendirilenler (Adli Tıp Kurumu ile vakıflarca kurulmuş hastaneler, sağlık merkezleri, sağlık ocakları ve gezici sağlık araçları hariç) döner sermayeden yararlanamazlar. Ancak ilgili bulunduğu Yükseköğretim kurumlarındaki aylık ve diğer ödemeler ile öteki hakları devam eder.

Yükseköğretim Kurulunun isteği ve ilgili kamu kuruluşunun onayı ile yükseköğretim kurumları veya birimleri, ilgili adli mercilerin talebi ile adli tıp mevzuatı çerçevesinde adli tıp olaylarında ve diğer adli konularda resmi bilirkişi olarak görevlendirilebilirler.

Bu madde uyarınca görevlendirilen öğretim elemanları, kendi kurumlarından alacakları aylık ve ödeneklerin yanısıra, görevlendirildikleri kurumda, yürüttükleri görev için birinci derecenin dördüncü kademesinde bulunan bir Genel Müdürün aylık ve ek gösterge rakamlarının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunan tutarın üç katını geçmemek üzere ilgili Bakan tarafından tespit edilecek miktarı net olarak ikinci görev aylığı şeklinde ayrıca alırlar. Bunlar görevlendirildikleri kurumlarca kendilerine bu suretle yapılan ödemeleri döner sermayelere yatırmak zorunda değildirler. Bunlara görev yapacakları kurumca bu ödeme dışında başkaca bir ödeme yapılmaz.

Yurt İçinde ve Yurt Dışında Görevlendirme

Madde 36

Öğretim elemanlarının kurumlarından yolluk almaksızın yurt içinde ve dışında kongre, konferans, seminer ve benzeri bilimsel toplantılarla, bilim ve meslekleri ile ilgili diğer toplantılara katılmalarına, araştırma ve inceleme gezileri yapmalarına, araştırma ve incelemenin gerektirdiği yerde bulunmalarına, bir haftaya kadar dekan, enstitü ve yüksekokul müdürleri, onbeş güne kadar rektörler izin verebilirler. Bu şekilde onbeş günü aşan veya yolluk verilmesini gerektiren veya araştırma ve incelemenin gerektirdiği masrafların üniversite ile buna bağlı birimlerin bütçesinden veya döner sermaye gelirlerinden ödenmesi icabeden durumlarda, ilgili yönetim kurulunun kararı ve rektörün onayı gereklidir.

Öğretim elemanları birinci fıkrada sayılan yurt dışına gönderilme halleri dışında mesleklerine ait hizmetlerde yetiştirilmek, eğitilmek, bilgilerini artırmak veya staj yapmak için Yükseköğretim Kurulunun teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca üniversiteler itibariyle bir yılı geçmeyecek şekilde her yıl belirlenecek kontenjan ve süreler dahilinde yurt dışına gönderilebilecekleri gibi aynı amaçlarla dış burslara dayanılarak da gönderilebilirler. Belirlenen kontenjanların üniversiteye bağlı birimler arasında dağıtımı üniversite yönetim kurulunun kararı ve rektörün onayı, gönderilme ise ilgili yönetim kurulunun kararı ve rektörün onayı ile olur. Zorunlu hallerde yurt dışında kalma süresi ilgili yönetim kurulunun kararı ve rektörün onayı ile yarısına kadar uzatılabilir. Bunlar hak ve yükümlülükleri bakımından 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre aynı amaçla yurt dışına gönderilenlerin tabi oldukları hükümlere tabi olurlar. Ancak bunlara yapılacak ödemenin miktarı Devlet memurlarına yapılacak ödemeyi geçmemek üzere üniversite yönetim kurulunca daha düşük olarak tespit edilebilir. Öğretim elemanlarından kendilerine yurt dışı kuruluşlarınca burs veya ücret sağlananlar, görev yapacakları sürece yükseköğretim kuruluşunun belirleyeceği esaslara göre üniversite yönetim kurulunun kararı ile aylıklı veya aylıksız izinli de sayılabilirler.

Gerek birinci fıkraya göre geçici görev yolluğu verilmek suretiyle yurt içinde ve yurt dışında bir yere gönderilenler olsun gerekse ikinci fıkraya göre gidiş-dönüş yol yevmiyesi ile gideri ödenmek suretiyle yurt dışına gönderilenler olsun, bunlara verilecek yolluk, emsali Devlet memuruna verilen yolluğun aynı olmak üzere genel hükümler çerçevesinde tespit edilir. Geçici görev yolluğu Yükseköğretim kurumu hesabına gönderilenlere kurum bütçesinden üniversite dışındaki kurum hesabına gönderilenlere ise ilgili kurumun bütçesinden ödenir.

Türk Cumhuriyetleri ve Akraba Topluluklarındaki Yüksek Öğretim Kurumlarından resmi davet alan öğretim elemanlarına 3 yılı aşmamak ve bütün hakları saklı kalmak üzere üniversite yönetim kurulunun kararı ve Mili Eğitim Bakanlığının onayı ile aylıklı izin verilir.

 

ALTINCI BÖLÜM

Vakıf Yüksek Öğretim Kurumları

Madde 37

Vakıflar, kazanç amacına yönelik olmamak şartıyla, malî ve idari hususlar dışında akademik çalışmalar, öğretim elemanlarının sağlanması ve güvenlik yönlerinden bu Kanun’da gösterilen esas ve usullere uymak kaydıyla, yükseköğretim kurumları veya bunlara bağlı birimlerden birini veya birden fazlasını ya da bir üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsüne bağlı olmaksızın, ekonominin ihtiyaç duyduğu alanlarda yüksek nitelikli işgücü yetiştirmek amacıyla, bu Kanun hükümleri çerçevesinde kalmak şartıyla meslek yüksekokulu kurabilir. Kurulacak meslek yüksekokullarına, meslekî ve teknik eğitim bölgesinde gereksinim duyulması esastır.

Madde 38

Vakıf veya birden fazla vakfın yetkili yönetim organlarının yükseköğretim kurumu kurma ile ilgili karar veya kararları Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün olumlu yazısı ile birlikte ve aşağıdaki belgelerle Yükseköğretim Eşgüdüm Kurulu’na sunulur.

a)Kurulacak yükseköğretim kurumunun bina, araç, gereç ve diğer maddi yapıları ve malzemelerinin hazır bulunduğunu veya bunların sağlanması için yeteri kadar bir meblağın tahsis edildiğini gösterir belge,

b)Kurulacak yükseköğretim kurumunun bir yıllık her çeşit işletme ve diğer cari masraflarının en az %20sini karşılayacak bir paranın, malın, ekonomik değeri olan bir hakkın veya gelirin mevcut olduğunu ve buna tahsis edildiğini gösterir belge,

c)Kurulacak yükseköğretim kurumunun ve bunlara bağlı birimlerin isimlerini bildiren belge ile kurumun eğitim-öğretim, mali ve idari konularda uygulayacağı esasları gösteren taahhüt belgesi,

d)Vakıf yükseköğretim kurumunun eğitim-öğretim işlevini yerine getiremeyeceğinin anlaşılması halinde, bu madde ile yükseköğretim kurumuna tahsis edilenlere yapılacak işlemi gösterir belge.

Yükseköğretim Eşgüdüm Kurulu, belgeler üzerinde gerekli incelemeleri yaptıktan sonra, kurulacak yükseköğretim kurumu hakkında görüşünü Milli Eğitim Bakanlığına sunar.

Madde 39

Vakıflar askeri ve emniyetle ilgili eğitim kurum veya birimleri açamazlar.

Madde 40

Vakıflarca kurulacak yükseköğretim kurumlarının, vakıf yönetim organı dışında en az yedi kişiden oluşan bir mütevelli heyeti bulunur. Mütevelli heyet üyeleri, vakıf yönetim organı tarafından dört yıl için seçilir; süresi biten üyeler yeniden seçilebilir. Mütevelli heyet üyelerinin yaş sınırlaması hariç, devlet memuru olma niteliklerine sahip bulunmaları ve en az üçte ikisinin lisans düzeyinde yükseköğrenim görmüş olması gerekir. Mütevelli heyet üyeleri kendi aralarından bir başkan seçer.

Mütevelli heyet vakıf yükseköğretim kurumunun tüzel kişiliğini temsil eder. Mütevelli heyet, yetkilerini vakıf yükseköğretim kurumu yöneticilerine, uygun gördüğü ölçüde, devredebilir. Mütevelli heyet yükseköğretim kurumunda görevlendirilecek rektör dışındaki yöneticiler ile öğretim elemanları ve diğer personelin sözleşmelerini yapar, atamalarını ve görevden alınmalarını onaylar; Yükseköğretim kurumunun bütçesini onaylar ve uygulamaları izler. Ayrıca vakıfça hazırlanan yönetmelik hükümlerine göre diğer görevleri yürütür.

Vakıf üniversitelerinde rektör ilgili mütevelli heyeti tarafından önerilen iki aday arasından Cumhurbaşkanı tarafından seçilir ve atanır.

Madde 41

Kurulacak yükseköğretim kurumu, vakıf tüzel kişiliği dışında ayrı bir tüzelkişiliğine sahip olur ve bu kurumun gelirleri, geçici olarak dahi hiçbir surette vakıf mamelekine veya hesaplarına intikal edemez. Vakıf yükseköğretim kurumuna doğrudan doğruya bağış ve yardım yapılabilir.

Madde 42

Vakıflarca kurulacak yükseköğretim kurumları, bu Kanunla devlet üniversitelerine getirilen mali kolaylıklardan, muafiyetlerden ve istisnalardan aynen yararlanır ve emlâk vergisinden muaf tutulurlar.

Madde 43

Vakıfça kurulacak yükseköğretim kurumlarındaki akademik organlar, devlet yükseköğretim kurumlarındaki akademik organlar gibi düzenlenir ve onların görevlerini yerine getirir. Öğretim elemanlarının nitelikleri devlet yükseköğretim kurumlarındaki öğretim elemanlarının niteliklerinin aynıdır. Devlet yükseköğretim kurumlarında çalışmaları yasaklanmış veya disiplin yoluyla bu kurumlardan çıkarılmış kişiler, vakıf yükseköğretim kurumlarında da görev alamazlar.

Madde 44

Vakıf yükseköğretim kurumlarının eğitim-öğretim esasları, öğretim süreleri ve öğrenci hakları ile ilgili hususlar bu Kanun hükümlerine tabidir. Öğrencilerden alınacak ücretler mütevelli heyet tarafından tespit edilir.

Madde 45

Vakıflar tarafından kurulacak yükseköğretim kurumları eğitim-öğretim açısından ve mali, idari ve ekonomik konularda Yükseköğretim Eşgüdüm Kurulu’nun gözetim ve denetimine tâbidirler.

Madde 46

Vakıf tüzel kişiliğinin herhangi bir şekilde nihayete ermesi halinde, vakıf yükseköğretim kurumu tüzelkişiliği devam eder ve vakıf tarafından yükseköğretim kurumu tüzelkişiliğine tahsis edilen her türlü taşınır ve taşınmaz mal, araç-gereç, malzeme, para ve ekonomik değeri olan haklar yükseköğretim kurumunun mülkiyetine geçer.

Bu durumda vakıf yükseköğretim kurumu mütevelli heyet üyeleri ile yükseköğretim kurumu yöneticilerinin seçilmesi yetkisi, Yükseköğretim Eşgüdüm Kurulu’nun olumlu görüşü üzerine Vakıflar Genel Müdürlüğü’nce bir başka vakfa devredilir.

Vakıf yükseköğretim kurumunun faaliyetlerinin durdurulması halinde durdurulma süresince, kapatılması halinde ise temelli olarak kurumun idaresi Yükseköğretim Eşgüdüm Kurulu’nca eğitim ve öğretimi sürdürmek veya tamamlamak üzere uygun bir devlet yükseköğretim kurumunun vesayetine verilir.

 

YEDİNCİ BÖLÜM

Disiplin ve Ceza İşleri

Genel esaslar

Madde 47

Öğretim elemanlarının disiplin işlemleri ve disiplin amirlerinin yetkileri üniversite yönetim kurulu tarafından düzenlenir. Memur ve diğer personelin disiplin işlemleri ve disiplin amirlerinin yetkileri ise, devlet memurlarına uygulanan usul ve esaslara göre üniversite yönetim kurulu tarafından düzenlenir.

Öğretim üyeleri, bilim etiği ilkeleri çerçevesinde yapmış oldukları bilimsel çalışmalarından ve akademik nitelikteki yazılı ve sözlü açıklamalarından dolayı disiplin soruşturmasına tabi tutulamazlar.

Üniversite yönetim ve denetim organları ile öğretim elemanları; üniversitelerin yetkili kurullarınca alınmış bir karar olmadıkça her ne suretle olursa olsun görevlerinden uzaklaştırılamaz ve alınamazlar.

Öğretim elemanlarının, görevden alınmalarında veya meslekten uzaklaştırılmalarında ilgili kurul tarafından serbestçe  savunmalarının alınması koşuldur.

Üniversitelerarası Kurul başkan ve yürütme kurulu üyeleri ile Yükseköğretim Eşgüdüm Kurulu başkan ve üyeleri hakkında görevleri dolayısıyla veya görevlerini yaptıkları sırada işledikleri ileri sürülen suçlar hakkında kendilerinin yokluğunda, Milli Eğitim Bakanı başkanlığında, ilgili oldukları kurul üyeleri arasından en az 3 kişilik bir kurul oluşturulur. 

Disiplin soruşturması açmaya ve ceza vermeye yetkili makam rektörler için Üniversitelerarası Kurul Başkanı, dekanlar ile enstitü ve yüksekokul müdürleri için rektör, fakülte öğretim elemanları için dekandır. İdari personelin disiplin amiri rektördür.

Soruşturmayı yürütecek öğretim elemanlarının, hakkında soruşturma yapılacak öğretim elemanının akademik unvanına ya da daha üst akademik unvana sahip olması şarttır.

Son soruşturmanın açılıp açılmamasına;

Yükseköğretim Eşgüdüm Kurulu başkan ve üyeleri ile Üniversitelerarası Kurul başkanı ve yürütme kurulu üyeleri hakkında Danıştay 2. Dairesi,

657 Sayılı Devlet  Memurları Kanunu’na tabi olan memurlar için mahal itibariyle İl İdare Kurulu

karar verir.

SEKİZİNCİ BÖLÜM

Çeşitli Hükümler

Siyasî partilere üyelik ve görev alma

Madde 48

Öğretim elemanları siyasi partilere üye olabilir. Yükseköğretim kurumlarındaki görevlerini aksatmamak ve bir ay içinde kurumlarına bildirmek kaydıyla, siyasi partilerin merkez organları ile onlara bağlı araştırma ve danışma birimlerinde görev alabilirler. Yükseköğretim kurumlarının öğrencileri, siyasi partilere üye olabilirler.

Siyasî partilere üye olan öğretim elemanları ve öğrenciler, yükseköğretim kurumları içinde parti faaliyetinde bulunamaz ve parti propagandası yapamazlar.

Bir siyasi parti karar ve yönetim organlarında görev almış öğretim elemanları ile bir siyasi partiden aday olarak seçimlere katılmış öğretim elemanları Yükseköğretim Eşgüdüm Kurulu, Üniversitelerarası Kurul ve yükseköğretim kurumlarının yönetim kademelerinde görev alamazlar.

Kurumlara dönüş

Madde 49

a)Bir süre öğretim üyesi olarak çalıştıktan sonra Bakanlar Kuruluna veya Yasama Organı üyeliğine seçilenler, bu görevlerde geçirdikleri süreler hesaba katılmak ve buna göre aylık dereceleri yükseltilmek, meslek unvan ve sıfatlarını kazanmak ile ilgili hükümler saklı kalmak şartıyla başvurmaları halinde bu Kanun hükümlerine göre ayrıldıkları yükseköğretim kurumuna kadro koşulu aranmaksızın dönerler.

b)Yükseköğretim kurumlarından, mahkeme veya disiplin kararları ile çıkarılanlar hariç olmak üzere, herhangi bir nedenle kendi isteği ile ayrılan öğretim üyeleri başvuruları üzerine, bu Kanun hükümleri çerçevesinde kadro koşulu aranmaksızın tekrar ayrıldıkları yükseköğretim kurumlarına dönerler. Kendi isteği ile emekli olan öğretim elemanları istemeleri halinde kurumlarına dönebilirler.

c)Yükseköğretim Eşgüdüm Kurulu başkan ve üyeliklerine, rektör ve dekanlıklara yükseköğretim kurumları ile bir kamu görevinde iken seçilenlerden, süresini tamamlayarak yeniden seçilmemeleri sebebiyle ayrılanların, bu görevlerinde geçirdikleri süreler hesaba katılmak ve buna göre aylık ve dereceleri yükseltilmek suretiyle meslek, unvan ve sıfatları dikkate alınarak ayrıldıkları tarihten itibaren kendi kurumlarına boş kadro koşulu aranmaksızın dönüşleri yapılır.

Siciller

Madde 50

Yükseköğretim kurum ve kuruluşları ile üst kuruluşlarda görev alan memur ve diğer personel sicilleri Yükseköğretim Eşgüdüm Kurulu tarafından hazırlanacak yönetmelik esaslarına göre tutulur.

İzinler

Madde 51

Öğretim elemanları yıllık izinlerini, normal olarak, öğrenime ara verilen zamanlarda kullanırlar. Bunların diğer izinleri ile yükseköğretim üst kuruluşları personelinin ve yükseköğretim kurumları memurlarının izin işleri 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümlerine göre yürütülür.

Rektör, iznini Yükseköğretim Eşgüdüm Kurulu başkanından, diğer yöneticiler ise bir üst makamdan alırlar.

Yükseköğretim kurumlarında ve üst kuruluşlarda görevli bütün personel bağlı olduğu ilk disiplin âmirinin izniyle görevi başından ayrılabilir.

Oylama

Madde 52

Bu Kanun’da sözü geçen jüri, komisyon ve kurullarda her üye oyunu kabul veya ret şeklinde vermekle yükümlüdür. Çekimser oy kullanılamaz.

Yükseköğretim Eşgüdüm Kurulu dışında yer alan kurulların toplantı nisabı kurul üye tam sayısının yarıdan bir fazlasıdır.

Bütün kurullarda kararlar toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile alınır. Üçüncü turda salt çoğunluğun sağlanamadığı hallerde dördüncü turda oy çokluğu esası uygulanır.